รู้จักโรคกรดไหลย้อน สาเหตุ อาการ

รู้จักโรคกรดไหลย้อน สาเหตุ อาการ วิธีรักษา 

และการป้องกันอย่างถูกต้อง

กรดไหลย้อนเป็นโรคหนึ่งที่เกี่ยวกับระบบกระเพาะอาหาร ซึ่งมักจะเกิดได้ง่ายกับทุกคน และสร้างความทรมานให้กับผู้ป่วยได้เป็นอย่างมากทีเดียว โดยโรคนี้อาจดูเหมือนไม่เป็นอันตราย แต่หากเกิดภาวะแทรกซ้อนก็จะทำให้อาการรุนแรงได้เช่นเดียวกัน ดังนั้นจึงควรทำความเข้าใจกับโรคกรดไหลย้อนให้มากขึ้น เพื่อป้องกันและเตรียมตัวรับมือเมื่อเกิดอาการนั่นเอง โดยเฉพาะในบุคคลที่เสี่ยง เช่น คนอ้วนและหญิงตั้งครรภ์ เป็นต้น

โรคกรดไหลย้อนคืออะไร ?

กรดไหลย้อนคือโรคที่เกิดจากการที่มีกรดออกมาในขณะย่อยอาหารมากเกินไป เมื่ออาหารที่ย่อยแล้วถูกบีบลงไปในลำไส้ จึงทำให้กรดส่วนหนึ่งไหลย้อนกลับขึ้นมาในหลอดอาหาร ส่งผลให้เกิดอาการแสบแน่นในทรวงอก และรู้สึกได้ถึงรสเปรี้ยว แสบในคอ ซึ่งใช้เวลานานกว่าอาการจะค่อย ๆ ทุเลาลงไป หรืออาจต้องรับประทานยาลดกรดไหลย้อนร่วมด้วย
ทำไมถึงเรียกอาการนี้ว่า Heartburn ?

มันอาจฟังดูประหลาดที่เรียกอาการนี้ว่า Heartburn ในเมื่อไม่ได้เป็นอาการที่เกี่ยวข้องกับหัวใจแต่อย่างใด คำอธิบายก็คืออาการนี้มักเกิดขึ้นกลางหน้าอกค่อนไปข้างล่าง ดังนั้นจึงเรียกว่า Heartburn เพราะรู้สึกว่ารอบ ๆ หัวใจมีอาการแสบร้อนเหมือนไหม้

อาการนี้ถือเป็นหนึ่งในหลาย ๆ อาการของความผิดปกติแต่ไม่ใช่โรค สามารถเกิดได้จากหลายปัจจัยแต่พบได้บ่อยในผู้ที่เป็นโรคกรดไหลย้อน สาเหตุอื่นที่สามารถทำให้เกิดอาการนี้ได้ประกอบด้วย
อาหารบางชนิด เช่น อาหารทอดและอาหารมัน เปปเปอร์มินต์ กาแฟ และแอลกอฮอล์ สามารถทำใหกล้ามเนื้อหูรูดหลอดอาหารส่วนปลายคลายตัวได้
รับประทานอาหารมื้อใหญ่หรือรับประทานอาหารก่อนนอน
เป็นไส้เลื่อนที่กระบังลม
มีแรงดันเกิดในท้อง เช่น การก้มตัว การใส่เสื้อผ้ารัดรูป การยก ภาวะอ้วน
ยาบางชนิด
การสูบบุหรี่

สาเหตุ

สำหรับสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคกรดไหลย้อน มี 2 สาเหตุหลักด้วยกัน คือ ความผิดปกติของกระเพาะอาหาร และปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ที่กระตุ้นให้เกิดอาการกรดไหลย้อน ซึ่งมีดังนี้

1.สาเหตุจากกระเพาะอาหารผิดปกติ
หูรูดส่วนล่างของหลอดอาหารเสื่อม โดยส่วนมากจะพบในผู้สูงอายุ เนื่องจากหูรูดเสื่อมสภาพไปตามช่วงวัยและอายุที่มากขึ้น จึงทำให้อาหารและน้ำย่อยในกระเพาะถูกดันกลับขึ้นมาในหลอดอาหารได้ง่าย เป็นผลให้เกิดอาการกรดไหลย้อน จึงนิยมให้วัยสูงอายุรับประทานอาหารอ่อน ๆ และรสชาติกลาง ๆ มากกว่า

กระเพาะอาหารบีบตัวลดลง ทำให้อาหารและน้ำย่อยที่ย่อยแล้วคั่งอยู่ในกระเพาะอาหารเป็นเวลานาน เนื่องจากไม่สามารถบีบตัวให้ลงสู่ลำไส้ได้หมดในทันที เป็นผลให้เกิดแรงดันในกระเพาะอาหารมากขึ้น ซึ่งจะทำให้หูรูดถูกดันเปิดออกและดันเอาอาหารและน้ำย่อยย้อนกลับขึ้นไปในหลอดอาหารนั่นเอง

ปัจจัยอื่น ๆ เกี่ยวกับกระเพาะอาหาร โดยเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดอาการกรดไหลย้อนได้บ่อย เช่น ปริมาตรของกระเพาะเพิ่มขึ้น กระเพาะอาหารขยายตัวมากขึ้น เป็นต้น

2.สาเหตุจากปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ

โรคอ้วน ในคนอ้วนจะมีความดันในช่องท้องที่สูงกว่าคนปกติทั่วไป ซึ่งส่งผลให้ความดันในกระเพาะอาหารสูงขึ้นตามไปด้วย จึงเสี่ยงเป็นโรคกรดไหลย้อนได้มากกว่าปกติ

การตั้งครรภ์ เนื่องจากในภาวะครรภ์ที่ใหญ่ขึ้น จึงทำให้เกิดความดันในกระเพาะเพิ่มขึ้นไปด้วย ดังนั้น หญิงตั้งครรภ์จึงเสี่ยงต่ออาการกรดไหลย้อนได้สูง

การสูบบุหรี่ เป็นผลให้กรดในกระเพาะอาหารหลั่งออกมามากขึ้นและทำให้กระเพาะอาหารเกิดการบีบตัวน้อยลง จึงมีโอกาสที่กรดจะไหลย้อนกลับขึ้นมาในหลอดอาหารได้ง่าย

ความเครียด ไม่เพียงแต่ส่งผลเสียต่อสุขภาพในด้านอื่น ๆ เท่านั้น แต่ยังส่งผลให้กระเพาะอาหารมีการหลั่งกรดออกมามากขึ้น จึงทำให้เสี่ยงสูงต่อโรคกระเพาะและภาวะกรดไหลย้อน
อาการของโรคกรดไหลย้อน

อาการของโรคกรดไหลย้อน นอกจากแสบร้อนทรวงอกแล้วก็จะมีอาการอื่น ๆ ที่ต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคและภาวะแทรกซ้อน ซึ่งอาการของโรคกรดไหลย้อนส่วนใหญ่ที่สังเกตได้ มีดังนี้
เกิดอาการขย้อนอาหารและเรอจนน้ำย่อยขึ้นมาสัมผัสที่คอ ทำให้รู้สึกถึงรสเปรี้ยวและแสบบริเวณคอหอย หรืออาจมีรสขม ๆ ของน้ำดีด้วย นอกจากนี้การหายใจก็อาจมีกลิ่นออกมาเช่นกัน
จุกแน่นยอดอก คลื่นไส้ ให้ความรู้สึกเหมือนอาหารไม่ย่อยและมีอาการเรอบ่อย ๆ
มีอาการไอบ่อย ๆ และรู้สึกเหมือนมีเสมหะอยู่ในคอ โดยอาการแบบนี้เกิดจากการที่กรดไหลย้อนอย่างรุนแรง โดยกรดไหลย้อนขึ้นมาถึงปากและคอหอยนั่นเอง
รู้สึกขมคอ เจ็บคอ และมีเสียงแหบพร่าเมื่อตื่นนอนในตอนเช้า หรืออาจมีอาการไอเรื้อรัง เปรี้ยวปาก และเรอบ่อย ๆ ร่วมด้วย ซึ่งก็อยู่ในระดับที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันมากทีเดียว
ในบางคนอาจมีภาวะแทรกซ้อน โดยจะมีอาการอาเจียนเป็นเลือด กลืนอาหารลำบาก ไอเรื้อรัง ปอดอักเสบ และที่ร้ายแรงสุดก็คือ อาจเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งกล่องเสียงได้นั่นเอง
อาการแสบร้อนกลางหน้าอกเป็นภาวะที่รุนแรงหรือไม่ ?

ผู้ที่มีอาการในระดับไม่รุนแรงอาจเพียงแค่รู้สึกรำคาญมากกว่า แต่ในผู้ที่มีอาการเรื้อรังและเป็นหลายครั้งในหนึ่งสัปดาห์หรือหนึ่งวัน อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้หากไม่ได้รักษา

ในผู้ที่เป็นโรคกรดไหลย้อน อาการดังกล่าวอาจเกิดขึ้นเรื้อรัง ทำให้เกิดแผลขึ้นในหลอดอาหาร หลอดอาหารตีบแคบลงจนอาจทำให้เกิดอาการกลืนลำบาก หรืออาจนำไปสู่โรค Barrett’s esophagus ซึ่งเป็นภาวะที่มีเซลล์ลักษณะเหมือนเยื่อบุกระเพาะอาหารมาเจริญที่หลอดอาหารส่วนปลาย การทำลายหลอดอาหารอย่างรุนแรงจะทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งหลอดอาหาร